In hun boek Fantoomgroei pleiten Sander Heijne en Hendrik Noten ervoor om het begrip ‘economische groei’ opnieuw te definiëren. In onze samenleving is dat groeibegrip versmald tot de financiële omvang van de economie. Die wordt uitgedrukt wordt in het Bruto Nationaal Product, de financiële waarde van de hoeveelheid producten en diensten die wij met elkaar produceren en consumeren.
In Nederland is het mogelijk dat de economie enorm groeit samen met het aantal mensen dat in financiële nood zit en afhankelijk wordt van de voedselbank. Tegelijkertijd kunnen bijvoorbeeld steeds minder jongeren een woning kopen, zijn er te weinig handen aan het bed in de zorg, loopt het lerarentekort op en worden wachtlijsten in de jeugdzorg en GGZ steeds langer.
Voor veel mensen in onze samenleving is economische groei betekenisloos. Groei is alleen op papier groei. Zij worden daarin niet meegeteld, niet gezien.
Die eenzijdige definitie van groei, daar moeten we mee breken. Dat is de stelling van Heijne en Noten. We zouden een veel breder welvaartsbegrip moeten hanteren: Eén waar ook zaken als sociale cohesie, gelijke kansen, een gezonde levensstijl, goed onderwijs, een krachtige rechtstaat, veiligheidsbeleving, werkgeluk en biodiversiteit onderdeel van moeten zijn.
Ik ben het hier helemaal mee eens.
Maar nu even persoonlijk.
Over jouw persóónlijke economie:
Veel mensen zijn op dit moment naarstig op zoek naar rendement op hun vermogen. Zeker nu de spaarrente zelfs negatief is. Dat wordt ervaren als onacceptabel. Immers: “Geld moet groeien” en; “met geld moet je geld verdienen”.
De vraag is natuurlijk of je geld alleen maar groeit wanneer het méér wordt.
Je kunt een goed rendement haalt uit je geld, maar tegelijkertijd geen wáárde creëren met je geld. Alles wat het leven de moeite waard maakt blijkt (of zal ooit blijken, als je maar oud en wijs genoeg wordt) niets te kosten: Familierelaties, sociale verbanden, mantelzorg kunnen verlenen, tijd en rust hebben, een gezond leven leiden, genieten van mooie natuur. Je geld zou weleens veel meer rendement op kunnen gaan leveren als je het idéé los zou laten dat je geld moet groeien. Lees: Meer moet worden.
Wordt iederéén beter van jouw persoonlijke economie, of wordt alleen jíj beter van jouw economie? En: Gaat het goed met je als het goed gaat met je geld?
Confronterende vragen. Ik weet het. Het zijn ook de mijne. Maar juist de tijd nemen om in de spiegel te kijken levert veel op: Het geeft je de gelegenheid om je financiële besluiten te baseren op je kernwaarden en persoonlijke motieven. Álle kernwaarden en motieven welteverstaan.